Wat was het een historische dag vandaag. Na jaren van persbreidel
door ons dictatoriale koningshuis durfde de Nieuwe Revu het aan om geheel tegen
de censuur in ons land op de hoogte te stellen van een aantal heuse staatsgeheimen
binnen de koninklijke familie! Onze toekomstige kroonprinses blijkt al enige
tijd een vriendje te hebben. En wat nog veel sappiger is: ze blijkt ook vrolijk
te zijn als ze hockey speelt. In één woord ge-wel-dig! Volgens hoofdredacteur
Erik Noomen van de Nieuwe Revu een doorbraak. Eindelijk een heuse opstand tegen
die betuttelende mediacode, die toch echt niet meer van deze tijd is.
Op het eerste gezicht lijkt het allemaal heel flink. Wanneer
je de interviews ziet en leest met Noomen dan zou je bijna dankbaar worden dat
hij het aandurft de persvrijheid in Nederland te vergroten. Maar daar valt
eerlijk gezegd nog wel het een en ander op af te dingen. Het valt op dat in de
discussie vandaag in de media twee zaken door elkaar heen liepen, namelijk het
keurslijf van de mediacode enerzijds en het risico van rechtszaken wanneer
journalisten die breken anderzijds. De tegenstanders van de mediacode noemden
die twee zaken in één adem, waardoor het beeld ontstaat dat het koninklijk huis
zich met de genoemde code boven de wet plaatst. Daarmee zetten deze mensen
echter een onjuist beeld neer.
De mediacode is eigenlijk een heel simpele afspraak tussen
de koninklijke familie en de pers. Journalisten en fotografen laten de familie wat
hun privéleven betreft met rust en zo lang zij dat doen worden ze uitgenodigd
op persmomenten bij privéaangelegenheden. Een alleszins redelijke overeenkomst,
en er wordt helemaal niks aan banden gelegd. Je bent gewoon niet meer welkom op
privéterrein wanneer je de privacy schendt. En daar komt direct het tweede om
de hoek: de juridische kant. Privacy is een grondrecht van alle ingezetenen van
Nederland, ook van de koninklijke familie. Rechten en plichten gelden in een
rechtsstaat namelijk voor iedereen. Wanneer die privacy wordt geschonden, mag
iedere individuele burger naar de rechter. Dat staat dus geheel los van de
mediacode. Schenden van de mediacode leidt er alleen toe dat je niet meer wordt
uitgenodigd om foto’s te komen maken van de jaarlijkse vakantie of welke andere
privéaangelegenheid ook. Schenden van de privacy, uiteraard wel inherent aan
het schenden van de mediacode (die is namelijk gericht op privacy) leidt tot
een aanklacht. Mocht het AD ongevraagd een fotograaf op mij afsturen om in het
geheim foto’s te schieten van mijn zomervakantie, dan kan ik ook een dergelijke
aanklacht indienen. Maar ik acht, ondanks mijn achternaam, de kans vrij klein
dat zoiets gebeurt.
Om diverse redenen bevreemdt mij dus de opwinding van de
Nieuwe Revu nogal. Allereerst zie ik niet in welk belang er ligt in het
publiceren van genoemde details over het privéleven van prinses Amalia. Verder suggereert
men ten onrechte dat de mediacode de pers aan banden legt. Hij zorgt er hooguit
voor dat al te nieuwsgierige, paparazzi-achtige types niet meer welkom zijn bij
privéaangelegenheden van de koninklijke familie. Het risico van een juridisch
oordeel vanwege het schenden van privacy heeft niets te maken met de code, dat
is bij wet verankerd. Eerder al is vastgesteld dat de mediacode geen enkele
juridische grond heeft. In geval van een rechtszaak zal de rechter altijd een
afweging maken tussen het recht op privacy, de persvrijheid en het algemeen
belang. Het argument dat een mediacode de persvrijheid belemmert lijkt me dus
onzin. En ook de vaststelling dat een en ander ‘niet meer van deze tijd’ is raakt
kant noch wal. Het argument is sowieso nogal leeg. Wanneer men bedoelt dat in
deze specifieke tijd alle details van de koninklijke familie op straat moeten
kunnen liggen, omdat daarmee het algemeen belang gediend is, dan zet ik daar om
eerder genoemde reden grote vraagtekens bij. Het lijkt me evengoed van moderne
beschaving getuigen wanneer de rechten van een ieder, koning of burger, worden
geëerbiedigd. Ook koningen en prinsen hebben recht op privacy!
