Er is onder veel inwoners van onze gemeente sprake van een
hardnekkig misverstand. Velen zijn van mening dat ons gemeentebestuur vanwege
financiële problemen door de provincie onder streng toezicht is geplaatst.
Sommigen zien hun scepsis ten aanzien van de nieuwe gemeente bevestigd, anderen
wijzen beschuldigend naar de bestuurders in het Rondeel. En misschien zijn er
heel goede redenen aan te voeren voor een flinke dosis kritiek op ons
gemeentebestuur. Maar het idee dat de gemeente het financieel zo slecht doet
dat de provincie haar onder toezicht heeft gezet is pertinent onjuist.
Nu zal iemand misschien tegenwerpen dat er enige weken
geleden toch echt een kop in de krant te lezen was die repte over repressief
toezicht. U heeft inderdaad gelijk. Sterker nog, niet alleen de gemeente
Goeree-Overflakkee staat onder financieel toezicht. Iedere gemeente staat onder
dergelijk toezicht. In de gemeentewet (artikel 203-211 voor de liefhebbers) is
namelijk bepaald dat de provincies moeten toezien op de financiële huishouding
van alle gemeenten binnen de provinciegrenzen.
Toezicht is er dus altijd en kan op twee manieren. In de
meeste gevallen is dat in de vorm van zogenoemd repressief toezicht. Dat is
bobo-taal voor ‘u hoeft voor uw begroting en plannen geen toestemming van ons
te vragen’. Voor die enkele gemeenten die er een zooitje van maken of de
begroting en jaarrekening niet op tijd naar de provincie opsturen kan de
provincie besluiten om het toezicht te verscherpen. Er wordt dan preventief
toezicht ingesteld. Deze week is dit bijvoorbeeld gebeurd voor de fusiegemeenteAlphen aan de Rijn. Concreet betekent dit dat voor iedere euro die de gemeente
wil uitgeven eerst toestemming moet worden gevraagd aan de provincie.
Dat de berichtgeving over repressief toezicht echter bij velen het idee hebben gegeven dat er sprake is van financieel wanbeleid is deels te begrijpen. Allereerst is de gemeente zelf debet aan het feit dat de boodschap verkeerd is overgekomen. Aanvankelijk stond er in de kop letterlijk: "Goeree-Overflakkee onder repressief begrotingstoezicht", in de adresregel van het bericht op haar website is dit nog altijd te lezen: http://www.goeree-overflakkee.nl/inwoner/inwonersnieuws_3817/item/gemeente-goeree-overflakkee-onder-repressief-begrotingstoezicht-door-provincie_36335.html. Het was vermoedelijk ook de kop boven het persbericht. De woorden repressief en begrotingstoezicht hebben een negatieve bijklank en hebben dus bij velen niet bepaald een positief beeld opgeroepen. Ondanks dat de gemeente het bericht heeft aangepast (de kop in het artikel is gewijzigd en de wethouder geeft aan blij te zijn) is het eerder ontstane beeld bij velen blijven hangen.
Wat ook zeker zal hebben bijgedragen aan het niet overkomen van de boodschap is de interpretatie die de PZC aan de feiten gaf: http://www.pzc.nl/regio/schouwen-duiveland/provincie-plaatst-goeree-overflakkee-onder-financieel-toezicht-1.4143068. De kop boven het artikel suggereert dat er eerst geen sprake was van toezicht, maar nu wel. Zoals ik al uitlegde dus ten onrechte. Wat de PZC wel terecht aangeeft is dat de provincie kanttekeningen heeft geplaatst bij de laatste begroting van de gemeente. Er is namelijk de komende twee jaar nog sprake van een tekort. Omdat de gemeente echter een stevig bezuinigingspakket heeft vastgesteld is dat in 2016 opgelost en daarom kan dus gesteld worden dat de gemeente de zaken goed op orde heeft. Het is dus niet zo dat de genoemde kanttekening enige invloed heeft gehad op het instellen van toezicht. De journalist van de PZC heeft zijn werk dus niet goed gedaan. Dat burgers die niet in de ambtelijke termen zijn ingevoerd de boodschap niet begrepen valt hen niet te verwijten, dat een journalist een verkeerde boodschap de wereld in stuurt vind ik diep droevig.
De gemeente had het verkeerde beeld kunnen voorkomen en direct moeten aangeven dat toezicht regel is in Nederland en dat dit op twee manieren kan. Het is denk ik ook goed om aan te geven dat het aantal gemeenten onder preventief toezicht op twee handen te tellen is, verreweg de meeste van de 403 Nederlandse gemeenten heeft net als Goeree-Overflakkee te maken met repressief begrotingstoezicht.
Er is ongetwijfeld veel aan te merken op de gemeente, haar
bestuurders en organisatie. En de bezuinigingen die de gemeente zich heeft
voorgenomen zullen voor velen pijnlijk zijn. Maar één ding moeten we ons
gemeentebestuur nageven: zij heeft het voor elkaar gekregen binnen één jaar de
financiën zodanig op orde te krijgen dat het toezicht niet preventief (zeg maar
curatele), maar repressief is. En repressief toezicht is alleen weggelegd voor
gemeenten die hun zaken goed voor elkaar hebben. Iets waar we best trots op
mogen zijn.
